Tác phẩm ‘Truyện Lục Vân Tiên’ là biểu tượng về tình yêu đất nước của nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu. Không chỉ xuất sắc về bối cảnh và nội dung, tác giả còn tài giỏi trong việc xây dựng nhân vật. Trong đó, Kiều Nguyệt Nga, qua đoạn trích ‘Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga’, đã được miêu tả rõ nét và sinh động.
Kiều Nguyệt Nga – Một hình mẫu phụ nữ lý tưởng
Trong chuyến đi trở về miền Hà Khê, Kiều Nguyệt Nga phải đối mặt với đám cướp. Dù là một tiểu thư yếu đuối, nàng đã biểu hiện sự hoảng sợ khi bị chặn đường. May mắn thay, Lục Vân Tiên xuất hiện và cứu giúp. Những lời nói và hành động của Kiều Nguyệt Nga trong tình huống này thể hiện phẩm chất đoan trang và dịu dàng.
‘Thưa rằng: ‘Tôi thiệt người ngay’
Sa cơ nên mới lầm tay hung đồ
Trong xe chật hẹp, cúi đầu trăm lạy cứu cô tôi cùng’
Từ ngôn từ trong cuộc sống hàng ngày của Kiều Nguyệt Nga hiển hiện rõ ràng và dịu dàng. Cách ứng xử của nàng cho thấy tư duy và phẩm chất cao quý. Trước hành động hiệp cứu của Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga tỏ lòng biết ơn sâu sắc:
‘Cúi đầu trăm lạy cứu cô tôi cùng’
Điều này chứng tỏ lòng biết ơn và tôn trọng của Kiều Nguyệt Nga. Nàng còn là hình mẫu của người con hiếu thảo, luôn vâng lời cha và sẵn sàng làm theo ý cha mặc cho khó khăn:
‘Cha làm tri phủ ở miền Hà Khê
Sai quân đem bức thư về
Rước tôi qua đó tiện bề nghi gia
Làm con đâu dám cãi cha
Ví dầu ngàn dặm đàng xa cũng đành’
Những dòng thơ này thể hiện lòng trung hiếu và tư duy nhân văn của Kiều Nguyệt Nga. Nàng cũng thể hiện tài năng văn thơ đặc sắc:
‘Trước xe quân tử tạm ngồi
Xin cho tiện thiếp lạy rồi sẽ thưa
Chút tôi liễu yếu đào thơ
Giữa đường lâm phải bụi dơ đã phần
Hà Khê qua đó cũng gần
Xin theo cùng thiếp đền ơn cho chàng’
Nguyệt Nga muốn đền ơn và tỏ lòng mời Lục Vân Tiên về nhà để báo đáp: ‘Xin theo cùng thiếp đền ơn cho chàng’. Nàng còn khiêm nhường khi tự xưng mình là ‘tiện thiếp’. Cuối cùng, nàng lại thể hiện tài năng văn thơ với bài thơ tám câu năm vần:
‘Nguyệt Nga ứng tiếng xin hầu
Xuống tay liền tả tám câu năm vần’
Kiều Nguyệt Nga không chỉ đẹp về hình thể mà còn toàn diện với tâm hồn cao quý và tài năng văn thơ. Hình tượng của nàng trở nên sống động, là một mô hình lý tưởng cho phụ nữ Việt Nam xưa: thảo mỹ, hiền thục, hiếu thảo và tài năng.
