Mẫu văn Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng
I. Dàn ý Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng (Chuẩn)
1. Giới thiệu:
Giới thiệu về tác phẩm, tác giả và đoạn trích
2. Nội dung chính:
* Tóm tắt tổng quan
- Vị trí: Từ câu 2213 đến câu 2230 trong ‘Truyện Kiều’, sau khi Thúy Kiều bị bán vào lầu xanh lần thứ hai và gặp được Từ Hải, người đã chuộc Kiều về làm vợ.
- Đoạn trích miêu tả khát vọng anh hùng của Từ Hải.
a. Quyết tâm ra đi của Từ Hải
- Bối cảnh: “trong nửa năm hương lửa đang nồng”: Khi vẫn đang hưởng hạnh phúc bên Thúy Kiều, Từ Hải quyết tâm bước ra đi để thực hiện ước mơ làm người anh hùng khắp bốn phương.
- Từ từ “thoắt”: biểu hiện sự quyết đoán, sự thay đổi nhanh chóng trong tư duy của Từ Hải khi chuyển từ cuộc sống yên bình sang những ngày tháng sôi động.
- “Động lòng bốn phương”: thể hiện ý chí mạnh mẽ, quyết tâm lớn lao của nhân vật.
→ Sự mạnh mẽ của ý chí, quyết tâm làm nên sự nghiệp to lớn.
- “Ngắm trời bể mênh mang”: thể hiện mong muốn mở rộng tầm nhìn, thoát khỏi cuộc sống hẹp hòi, hàn gắn.
- “Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong”: hình ảnh của một anh hùng lý tưởng.
b. Cuộc trò chuyện giữa Từ Hải và Thúy Kiều
- Nguyện vọng của Thúy Kiều: Đi theo để hoàn thành trách nhiệm của một người vợ trung thành “phận gái chữ tòng”.
- Phản hồi của Từ Hải:
- Khẳng định sự hiểu biết tâm tư, tình cảm giữa hai người: “Tâm phúc tương tri”.
- Hy vọng Thúy Kiều sẽ không còn lo lắng về “nữ nhi thường tình”.
→ Xác nhận vị trí quan trọng của nàng trong trái tim Từ Hải.
→ Tin tưởng vào sự hiểu biết lẽ phải, lòng khoan dung của Kiều. - Hứa sẽ trở về đón nàng làm vợ khi thành danh, đạt được thành tựu:
- “Mười vạn tinh binh”, “tiếng chiêng reo trời”, “bóng cờ lung linh”: khao khát xây dựng sự nghiệp to lớn, phi thường.
- Lời hứa “đón nàng nghi gia”: tặng cho Thúy Kiều một vị thế.
- Mô tả tình hình hiện tại: “Bốn bể không nhà/ Theo đâu cũng được bận rộn”.
- Đặt ra một thời điểm cụ thể, thể hiện quyết tâm nhanh chóng thành danh đồng thời động viên Thúy Kiều: “Chưa đến một năm chờ đợi/ Cũng không có gì là vội vàng”
c. Hành động quyết đoán ra đi của Từ Hải
- “Quyết”, “dứt áo”, “ra đi”: biểu hiện sự quyết đoán, mạnh mẽ, không do dự của người anh hùng.
- “Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi”:
- Sử dụng điển tích Trang Tử để khẳng định: Từ Hải như chim bằng cưỡi gió bay cao, xa ngoài đại dương lớn.
- Nêu bật tư thế của người anh hùng có bản lĩnh phi thường.
d. Đánh giá
- Về nội dung: Đoạn trích đã vẽ lên hình ảnh của người anh hùng với khát vọng to lớn.
- Về nghệ thuật:
- Sử dụng phương thức đối thoại.
- Sử dụng điển tích và ngôn từ đặc sắc để phản ánh chí khí, hoài bão của nhân vật.
3. Kết bài:
Khẳng định giá trị của đoạn trích, tài năng văn học của Nguyễn Du.
Các bạn có thể xem thêm mẫu Dàn ý Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng tại đây.
II. Bài mẫu Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng
1. Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng, mẫu số 1 (Chuẩn)
Trong Truyện Kiều, bên cạnh việc thể hiện lòng đồng cảm và sự tôn trọng đối với con người tài hoa nhưng phải trải qua số phận đắng cay của Thúy Kiều, đại thi hào Nguyễn Du cũng tạo dựng một hình tượng anh hùng lý tưởng, ánh sáng hy vọng giữa thực tế xã hội đen tối. Điều này rõ ràng trong đoạn trích Chí khí anh hùng.
Sau nhiều năm bị lưu lạc, chịu đựng mọi khó khăn và bất hạnh trong cuộc sống, Thúy Kiều gặp được Từ Hải. Người anh hùng đầy lòng dũng cảm ấy như một tia sáng giữa bóng tối của cuộc đời. Từ Hải không chỉ giải thoát Thúy Kiều khỏi cảnh bị bán vào lầu xanh, trả lại cho nàng danh dự mà còn trân trọng và tôn trọng nàng như một người bạn đồng hành. Vẻ đẹp và lí tưởng về người anh hùng Từ Hải được Nguyễn Du tinh tế mô tả qua đoạn trích “Chí khí anh hùng” này.
Từ Hải trong Truyện Kiều được mô tả với hình ảnh mạnh mẽ, ‘Vai rộng mười thước cao’, là biểu tượng của người anh hùng, sẵn sàng chiến đấu, có kỹ năng vũ trang tốt. Tác giả Nguyễn Du tôn vinh vẻ đẹp ‘côn quyền hơn sức’, ‘thao lược gồm tài’ của Từ Hải, khẳng định anh không phải là người sống trong cuộc sống bình yên như Thúc Sinh hay chờ đợi công danh như Kim Trọng. Với Từ Hải, việc chinh chiến, khẳng định bản thân trong xã hội là điều không thể trì hoãn, đặc biệt trong hoàn cảnh xã hội đầy biến động lúc bấy giờ. Vì vậy, sau ‘nửa năm hương lửa đương nồng’ với Thúy Kiều, anh không ngần ngại rời xa cuộc sống yên bình để tìm kiếm công danh, thực hiện ước mơ làm trai ở mọi nẻo đường.
‘Nửa năm hương lửa đương nồng, Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương’
Câu thơ này thể hiện ý chí mạnh mẽ, quyết tâm lớn của Từ Hải. ‘Thoắt’ là biểu hiện của sự dứt khoát, ý chí quyết định mạnh mẽ, sự thay đổi nhanh chóng trong tâm trạng khi chuyển từ cuộc sống bình yên sang cuộc sống khắc nghiệt với mục tiêu sự nghiệp. Nguyễn Du thông qua cụm từ ‘động lòng bốn phương’ miêu tả tầm vóc lớn lao của Từ Hải, khao khát làm nên công danh lớn, chinh chiến ở mọi vùng đất. ‘Trượng phu’ thể hiện lòng tôn trọng, yêu thương và bộc lộ lí tưởng của Nguyễn Du về người anh hùng – một người với phẩm chất tốt, tấm lòng mạnh mẽ, sự hiểu biết về con người và lòng nhân ái, cũng như khát vọng vì công lý xã hội…
‘Trông vời trời bể mênh mang, Thanh gươm yên ngựa, lên đường thẳng rong’
Từ Hải tỏ ra tràn đầy hoài bão và tầm nhìn xa, khi nhìn về phía chân trời xa xăm, mong muốn thoát khỏi cuộc sống bình thường và thực hiện ước mơ lớn lao. Ý chí mạnh mẽ về việc thực hiện sứ mệnh công danh đã thúc đẩy Từ Hải rời bỏ Thúy Kiều và bắt đầu hành trình mới một cách quyết đoán ‘Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong’. Hình ảnh của một gươm, một con ngựa lẻ loi giúp làm nổi bật phẩm chất và vẻ đẹp của người anh hùng thời đại, sẵn sàng đối mặt với thử thách và khẳng định ý chí mạnh mẽ trong lòng.
Thúy Kiều, người thông minh và nhạy bén, không ngăn cản Từ Hải khỏi việc đi tìm công danh dù trong lòng cô cũng có phần buồn bã khi cuộc sống vợ chồng chưa đủ ổn định. Thay vào đó, cô chỉ nhắc nhở Từ Hải về việc giữ vững tình cảm gia đình khi xa nhau:
“Nàng nói:’Tâm phúc tương tri, Sao chưa thoát khỏi dáng vẻ nữ nhi thường tình?”
Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng để hiểu về khát vọng lập nghiệp của Từ Hải
Trước khi rời đi, Từ Hải nhẹ nhàng khuyên nhủ Thúy Kiều, hi vọng nàng sẽ hiểu lý lẽ và ủng hộ anh trên con đường chinh phục ước mơ lớn. Lời khuyên này không chỉ là sự động viên mà còn là lời khẳng định vị trí quan trọng của nàng trong trái tim anh, và lòng tin vào sự thấu hiểu và trung thành của nàng. Câu thơ tiếp theo thể hiện quyết tâm của Từ Hải:
“Khi mười vạn tinh binh đoàn tụ
Tiếng chiêng vang vọng, đường phố rực rỡ
Hình ảnh vị vua sẽ rõ ràng
Bấy giờ ta sẽ đưa nàng về nhà”
Từ Hải bộc lộ quyết tâm xây dựng sự nghiệp lớn, với quân đội hùng mạnh và danh tiếng lan rộng. Ông hứa sẽ đưa Kiều về nhà khi mọi thứ đã thành công, mang lại hạnh phúc và sự bảo vệ cho cô. Hành động của ông không chỉ để trả công danh mà còn để mang lại hạnh phúc cho Kiều.
Sau khi thể hiện ước mơ của mình, Từ Hải bày tỏ lo lắng và tầm nhìn xa trông rộng khi nói với Kiều:
“Hiện nay bốn phương vắng vẻ
Người càng bận rộn, biết đi tới đâu”
Từ Hải phải đối mặt với những thử thách khó khăn khi bắt đầu hành trình tìm kiếm công danh. Anh chỉ có một mình, một gươm, một con ngựa, chưa thực sự chắc chắn. Đối với người đàn ông, việc đi xa là chuyện bình thường, nhưng với Thúy Kiều, một người phụ nữ mềm mại, đó là một thách thức lớn. Từ Hải lo lắng rằng Kiều sẽ phải chịu nhiều gian khổ và vất vả, điều đó khiến anh không thể tiếp tục hành trình mạnh mẽ. Anh quyết định để Kiều ở nhà và hứa hẹn với cô:
“Chúng ta chỉ phải đợi một thời gian ngắn
Chẳng cần chờ đợi nhiều, có lẽ một năm là đủ”
Từ Hải đặt ra một thời hạn không chỉ để thể hiện ý chí quyết tâm mà còn để an ủi và động viên Thúy Kiều. Sau những lời nhắc nhở và hứa hẹn, Từ Hải rời xa để tìm kiếm công danh. Hình ảnh của anh như chim bằng vượt qua biển khơi tượng trưng cho thành công vĩ đại của anh sau này, bộc lộ tầm vóc lớn và ý chí mạnh mẽ của một người anh hùng.
Trích đoạn Chí khí anh hùng trong Truyện Kiều là sự tôn vinh tuyệt vời của vẻ đẹp nam tính và lòng nhân ái, khiến tình yêu giữa Từ Hải và Thúy Kiều trở nên trancendent.
“KẾT THÚC BÀI 1”
Chí khí anh hùng là phần hấp dẫn của Truyện Kiều, khám phá tài năng biểu cảm của Nguyễn Du và giá trị văn học của tác phẩm.
2. Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng, mẫu số 2 (Chuẩn)
Truyện Kiều là biểu tượng văn hóa của Việt Nam, nó là một tác phẩm kiệt xuất của văn học Nôm, là niềm tự hào của dân tộc. Qua câu chuyện, ta nhìn thấy sự oan trái của Thúy Kiều, sự đê tiện của những kẻ ác, và lòng can đảm của Từ Hải, người anh hùng cao cả.
‘Nửa năm hương lửa đương nồng, Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương. Trông vời trời bể mênh mang, Thanh gươm yên ngựa, lên đường thẳng rong’
Tình yêu giữa Từ Hải và Thúy Kiều là biểu tượng của sự hy sinh và trung thành. Dù phải chia xa, Từ Hải vẫn dũng cảm ra đi xây dựng sự nghiệp, để sau này có thể quay về bên người mình yêu thương.
“Chí làm trai Nam, Bắc, Đông, Tây, Cho phỉ sức vẩy vùng trong bốn bể.”
Từ Hải, trong Truyện Kiều, quyết định ra đi để tạo dựng sự nghiệp, không do dự, không chần chừ.
‘ Kiều rằng: phận gái chữ tòng, Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi’
Kiều hiểu và ủng hộ quyết định của Từ Hải, sẵn sàng đi cùng chồng vượt qua khó khăn.
Từ thể hiện sự lo lắng về tình cảm của Kiều.
Từ nhấn mạnh sự quan trọng của việc Kiều phải trưởng thành và mạnh mẽ.
Từ biết rằng người phụ nữ luôn phải chịu đựng nhiều hơn, nhưng sự chia tay này sẽ dẫn đến những thành tựu vĩ đại.
“Khi mười vạn tinh binh đoàn tụ, Tiếng chiêng vang vọng, đường phố rực rỡ. Hình ảnh vị vua sẽ rõ ràng, Bấy giờ ta sẽ đưa nàng về nhà”
Từ Hải cam kết sẽ trở về sau khi đạt được sự nghiệp, mang lại hạnh phúc và bảo vệ cho cả hai.
“Chờ đợi không lâu, Có lẽ chỉ là một năm thôi!”
Đây không chỉ là lời hứa, mà còn là cam kết vững chắc của Từ Hải. Dù có khó khăn thế nào, Thúy Kiều hãy tin tưởng và chờ đợi, bởi Từ Hải sẽ trở lại trong vinh quang.
“Quyết lời xuân ra đi, Gió mây bằng đã đến bờ xa.”
Từ Hải hành động nhanh chóng, quyết đoán và sẵn sàng ra đi.
Nguyễn Du thông qua hình ảnh cánh chim và gió, mây, tượng trưng cho người anh hùng có mục tiêu cao cả và sức mạnh phi thường.
Đoạn trích Chí Khí anh hùng truyền đạt ước mơ về người anh hùng lí tưởng và cung cấp bài học về mục đích và lí tưởng sống cho thế hệ trẻ.
3. Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng, mẫu số 3 (Chuẩn):
Từ Hải, người anh hùng với khí phách hiên ngang, đã dũng cảm ra đi để thực hiện sứ mệnh lớn lao của mình, bỏ lại phía sau tình yêu và hạnh phúc vợ chồng.
Đoạn trích này thể hiện lí tưởng về người anh hùng của Nguyễn Du, với khát vọng cao cả và quyết tâm vươn lên.
‘Nửa năm hương lửa đương nồng, Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương. Trông vời trời bể mênh mang, Thanh gươm yên ngựa, lên đường thẳng rong’
Từ Hải, trong lúc tình yêu và hạnh phúc vợ chồng, đã quyết tâm ra đi để đạt được danh vọng và sự nghiệp.
‘Chí làm trai nam bắc tây đông, Cho phỉ sức vẫy vùng trong bốn bể’
Từ Hải, đấng nam nhi quyết tâm ‘vẫy vùng’ theo đuổi sự nghiệp lớn, không để bị cám dỗ của hạnh phúc vợ chồng lùi bước.
Mỗi cuộc chia ly đều đọng lại nỗi buồn và những giọt nước mắt. Cuộc chia ly của Thúy Kiều và Từ Hải cũng không là ngoại lệ.
‘Nàng nói: Phận gái chữ tòng, Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi’
Thúy Kiều thông minh nhắc lại nguyên tắc của đạo Nho để cầu xin được theo chồng, muốn chia sẻ khó khăn và hạnh phúc bên Từ Hải.
‘Từ nói: Tâm phúc tương tri, Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình? Bao giờ mười vạn tinh binh, Tiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp đường. Làm cho rõ mặt phi thường, Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia’
Mặc dù hiểu biết sâu sắc về nhau, Thúy Kiều vẫn cảm thấy bất an về tình hình hiện tại. Từ Hải cam kết sẽ quay lại sau khi đạt được sự nghiệp, mang lại hạnh phúc cho cả hai.
‘Từ chia sẻ: Bốn bể dù xa, Đi đâu cũng có nỗi nhà nào ta!Chờ đợi chẳng lâu, chớ ngại gì một năm!’
Từ Hải từ chối mong muốn của Thúy Kiều không phải vì sợ nàng sẽ làm bận lòng mình, mà là để bảo vệ nàng khỏi gian nan. Chàng cam kết sẽ trở về sau một năm, thể hiện lòng quyết tâm và sự tin tưởng vào khả năng của bản thân.
‘Từ chia sẻ: Bốn bể dù xa, Đi đâu cũng có nỗi nhà nào ta! Chờ đợi chẳng lâu, chớ ngại gì một năm!’
Nếu việc chia ly của Thúy Kiều và Từ Hải được miêu tả trong ‘Chinh phụ ngâm’, thì sự từ biệt của họ đã được diễn đạt theo một cách khác nhau.
Nhấm nháp từng bước chân, lòng bơ vơ Nắng vàng phai tàn, hồn lạc lõng gió đưa
Kết thúc mối tình trong sự cô đơn của đêm Từ Hải và Thúy Kiều, hai đường thẳng song song
Vẻ mạnh mẽ trong sự ra đi cuối cùng Áo bay theo gió, sóng cũng dập vỡ vào bờ
Dũng cảm không phải là vượt qua ải mĩ nhân Mà là từ bỏ để tìm lại chính mình trong bóng tối
Cuộc chia tay giữa trai anh hùng và gái thuyền quyên Nét mạnh mẽ của Từ Hải, ánh sáng trong bóng tối
Đoạn trích Chí khí anh hùng: Vẻ đẹp của sức mạnh từ bút văn
Phân tích về Chí khí anh hùng: Hành trình khám phá văn học
