Tóm tắt chi tiết bài thơ Đồng dao mùa xuân
I. Phân loại cấu trúc phân tích bài thơ Đồng dao mùa xuân:
- Mở đầu:
- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm và đưa ra nhận định tổng quan về văn bản.
- Phần chính:
- Phân tích nội dung:
- Giải thích về tựa đề:
- ‘Đồng dao’: âm nhạc của trẻ thơ đưa ra đồng.
- Mùa xuân: mùa bắt đầu của một chu kỳ mới.
- ‘Đồng dao mùa xuân’: bài hát về những chiến sĩ thanh xuân xa quê hương, chiến đấu bảo vệ đất nước.
- Hình ảnh người lính ra trận:
- ‘Đi vào núi xanh’: bức tranh người lính rời xa quê hương tham gia chiến đấu.
- ‘Những năm máu lửa’: thời kỳ chiến tranh gay go.
- Hiện thực và hồn nhiên vui tươi của người lính.
- Sự hi sinh của người lính:
- ‘Một ngày hòa bình/ Anh không về nữa’: hình ảnh người lính hi sinh và không bao giờ quay về.
- ‘Một lần bom nổ/ Khói đen rừng chiều’: biểu tượng cho tình hình chiến tranh khốc liệt.
- ‘Anh thành ngọn lửa/ Bạn bè mang theo’: tinh thần chiến đấu không bao giờ tắt.
- ‘Mười, hai mươi năm’: thời gian dài đằng đẵng.
- ‘Anh không về nữa’: sự hi sinh lớn lao của người lính.
- ‘Anh vẫn một mình/ Trường sơn núi cũ’: người lính trở thành một phần của vùng núi Trường Sơn.
- ‘Ba lô con cóc/ Tấm áo màu xanh/ Làn da sốt rét/ Cái cười hiền lành’: hình ảnh thực tế và ký ức về người lính trong chiến tranh.
- Sự hóa thân của người lính vào đất trời:
- ‘Dáng ngồi lặng lẽ dưới cội mai vàng’: hình ảnh người lính trường tồn dưới gốc cây.
- ‘Dài bao thương nhớ/ Mùa xuân nhân gian’: sự đau thương của người lính và những người thân yêu.
- Mộng mơ về tuổi xuân và khát khao hòa bình.
- ‘Theo chân người lính/ Về từ núi xanh’: hình ảnh người lính hi sinh để mang lại mùa xuân hòa bình cho đất nước.
- Phân tích về nghệ thuật:
- Thể thơ ngắn gọn.
- Hình ảnh trong sáng và giản dị.
- Sử dụng từ ngữ tinh tế.
- Kết luận:
- Tóm tắt và khẳng định giá trị của tác phẩm.
Phân tích Đồng dao mùa xuân một cách ngắn gọn
II. Mẫu văn phân tích bài thơ Đồng dao mùa xuân:
- Phân tích Đồng dao mùa xuân – mẫu số 1:
‘Dồng dao mùa xuân’ là một tác phẩm sáng tạo của Nguyễn Khoa Điềm, sáng tác vào tháng 12 năm 1994. Bài thơ như một câu chuyện về cuộc sống của người lính, đánh giá từ góc độ sâu sắc của con người thời bình. Tác giả muốn thể hiện lòng biết ơn, tri ân đối với những người anh hùng trong cuộc chiến giải phóng dân tộc.
Chủ đề của tác phẩm được thể hiện rõ từ nhan đề. ‘Đồng dao’ là âm nhạc của tuổi thơ khi trẻ con đi chăn trâu, còn ‘mùa xuân’ là thời kỳ đầy sức sống, nảy nở. ‘Đồng dao mùa xuân’ ở đây là khúc hát về tuổi trẻ của những người lính dũng cảm, hy sinh vì tự do, độc lập của đất nước. Đây là một bản tráng ca ca ngợi lòng dũng cảm của anh bộ đội cụ Hồ.
Trước khi rời xa quê hương, họ là những người lính vô tư, hồn nhiên khi ‘Chưa một lần yêu/ Cà phê chưa uống/ Còn mê thả diều’. Trong bối cảnh khó khăn của thời kỳ kháng chiến chống Đế quốc Mĩ, những người lính đáp ứng tiếng gọi của lý tưởng và tự nguyện ‘đi vào núi xanh’. Những năm tháng chiến đấu căng tràn, nhiều chiến sĩ đã hy sinh trước ‘mưa bom bão đạn của kẻ thù’. Hàng ngày, hàng giờ, những chàng trai trẻ vẫn tiếp tục chiến đấu dù biết rằng có thể không bao giờ trở về. Họ gửi gắm tuổi xuân, ước mơ và niềm đam mê riêng để bảo vệ Tổ quốc.
Tuy nhiên, thực tế khắc nghiệt trên chiến trường đã đoạt mạng anh ‘Một lần bom nổ/ Khói đen rừng chiều’. Khi đất nước hòa bình, mọi gia đình đoàn tụ, nhưng ‘Mười, hai mươi năm/ Anh không về nữa’. Con số ‘Mười, hai mươi năm’ là biểu tượng cho thời gian dài đằng đẵng. Anh vĩnh viễn nằm nghỉ ở nơi núi rừng Trường Sơn ‘Anh vẫn một mình/ Trường Sơn núi cũ’.
Câu thơ ‘Anh thành ngọn lửa/ Bạn bè mang theo’ mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc: anh rời xa thế gian nhưng cái chết của anh trở thành ngọn lửa bất diệt, soi sáng tinh thần cho đồng đội. Thân thể tan biến, nhưng hình ảnh về ‘Ba lô con cóc/ Tấm áo màu xanh/ Làn da sốt rét’ của anh vẫn in sâu trong tâm hồn đồng đội. Cơn sốt rét rừng trở thành cảm xúc đau lòng cho bao người lính. Như những dòng thơ của Quang Dũng trong ‘Tây Tiến’:
‘Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc,
Quân xanh màu lá dữ oai hùm.’
Dù ở hoàn cảnh cực kỳ khó khăn, người lính vẫn giữ nụ cười hiền hậu, lạc quan. Nụ cười đó như là nguồn động viên mạnh mẽ cho những đồng đội ‘đói khổ có nhau’. Khổ thơ ‘bi’ nhưng lại tràn đầy hào quang, hùng vĩ!
Sau thời gian dài, chiến sĩ trở thành một phần của đất trời với tư thế ngồi lặng lẽ. Từ ‘lặng lẽ’, như làm nổi bật nỗi buồn sâu thẳm và đồng thời tạo nên bức tranh kiên định, uy nghiêm. Mùa xuân hiện hữu qua từ ngữ tinh tế ‘mai vàng’. Cả hai dòng thơ ‘Anh ngồi lặng lẽ/ Dưới cội mai vàng’ hình dung về người lính canh giữ, hướng tâm hồn về đất nước yêu thương. Câu thơ ‘Dài bao thương nhớ/ Mùa xuân nhân gian’ mang hai chiều sâu. Một là nhớ thương của người lính, hai là kí ức về anh hùng dũng cảm của cộng đồng. Dù hiểu theo cách nào, thơ vẫn truyền đạt tình cảm đậm sâu ‘Lòng anh và lòng tôi/ Mang nặng tình cá nước…’ (‘Cá nước’ – Tố Hữu). Trong phần thơ tiếp theo, hình ảnh người lính hiện ra như một giấc mơ thơ mộng:
‘Anh ngồi rực rỡ
Màu hoa đại ngàn
Mắt như suối biếc
Vai đầy núi non…’
Chiến sĩ âm thầm đóng góp, âm thầm hy sinh. Anh đi để lại mùa hoa rực rỡ. Dáng vẻ của anh đã ‘hóa thân thành hình ảnh của quê hương/ Làm nên vẻ đẹp vĩnh cửu cho Đất nước…’. Tuổi xuân của anh hòa mình vào mùa xuân của đất nước ‘Tuổi xuân đang độ/ Ngày xuân ngọt lành’.
Thể thơ bốn chữ ngắn, kỹ thuật điệp cấu ‘Có một người lính’, ‘Anh không về nữa’, tư duy hoán dụ ‘mai vàng’, ý tưởng âm chỉ ‘ngọn lửa’, so sánh tinh tế ‘mắt như suối biếc’ kết hợp với hình ảnh trong trẻo, ngôn từ giản dị, nhà thơ đã truyền đạt lòng biết ơn đặc biệt đối với thế hệ cha ông. Chính họ đã góp phần tạo nên mùa xuân hòa bình, độc lập cho đất nước và nhân dân.
Bài thơ là bản nhạc tràn ngập tình cảm của nhà thơ dành cho những anh hùng hi sinh vì tự do dân tộc ngày nay. Hãy trân trọng và ghi nhớ công lao to lớn ấy, mỗi người hãy nuôi dưỡng lý tưởng cao quý để đồng lòng xây dựng và phát triển đất nước.
KẾT THÚC
Bài thơ hô mưa ca tụng những chiến sĩ hi sinh thanh xuân vì nước. Hôm nay, cuộc sống yên bình đòi hỏi sự đền đáp bằng máu và nước mắt của cha ông. Các em hãy biết ơn và nỗ lực học tập để góp phần xây dựng và bảo vệ đất nước! Xem thêm các bài viết khác tại Văn Mẫu Lớp 7 như: Đồng dao mùa xuân: Tác giả, Thể thơ, Nội dung, Nghệ thuật, Bố cục, Dàn ý; Tóm tắt Gặp lá cơm nếp; Gặp lá cơm nếp: Thể thơ, Bố cục, Nhan đề, Nội dung, Nghệ thuật;…